Het boek De improvisatiemaatschappij van auteur Hans Boutellier is een sociologisch pleidooi voor een ander ordeningsprincipe van de maatschappij dan planning alleen. Boutellier betoogt dat men met improvisatie beter zou kunnen inspelen op veranderingen in een complexe samenleving.

De improvisatiemaatschappij
Hans Boutellier

Korte samenvatting

Boutellier laat in De improvisatiemaatschappij zien hoe politiek, overheid en publieke sector in de afgelopen tien jaar voortdurend getracht hebben meer orde in de maatschappij aan te brengen. Volgens Boutellier hebben deze pogingen om de ervaren complexiteit en het gevoel van wanorde te beheersen maar een zeer wisselend succes. Hij betoogt dat ondanks de complexiteit en fluïditeit waardoor de maatschappij chaotisch, problematisch en paniekerig kan overkomen. Tegelijkertijd is er toch sociale orde, wordt die iedere dag weer opnieuw in allerlei vormen van verkeer tussen mensen bevestigd, ontstaat die ook telkens weer, wordt er afgestemd. Bouttellier vergelijkt die orde met een jazzband. Er liggen onder de drukte, de snelheid, de kakofonie nog steeds ritmes: regels die ervoor zorgen dat er richting ontstaat.

Door de grote complexiteit en pluriformiteit van de samenleving ontstaat er behoefte aan een ander ordeningsprincipe, dat beter in staat is maatschappelijke ontwikkelingen te duiden. De improvisatiemaatschappij levert een meer realistische voorstelling voor de sociale ordening van een onbegrensde wereld, de herontdekking van de eigen omgeving, het eigen handelen en de eigen organisatie die een eenheid is in relatie tot ander eenheden.